Fritolay'den Sumotaş Savunması

Açıklamada Sumotaş Yönetimi’nin 9 Nisan 2012 tarihinde yaptığı basın açıklaması ve 11 Nisan 2012 tarihli basın ilanının gerçekleri yansıtmadığı belirtildi ve hangi ifadelerin Fritolay’i karalayıcı, yanlış ve yanıltıcı olduğu açıklandı.

İşte Sumotaş'ın iddiaları ve Pepsico'nun Cevapları.:

Sumotaş’ın iddiası: “Fabrika için tarlalarımızı verdik...”

 

PepsiCo’nun cevabı: Suadiye’deki fabrikamız, sanayi alanı olarak imarlı bir arsanın şirketimiz tarafından bedeli karşılığında satın alınmasıyla kurulmuştur.

 

Suadiye’deki fabrikamız 1993 yılında, sanayi alanı olarak imarlı bir arsanın bedeli karşılığında şirketimiz tarafından satın alınmasının ardından bu arazi üzerinde 1995’te kurulmuştur. Dolayısıyla, bu ifadeyle ima edilmeye çalışılan, “Suadiye halkının elinden tarım arazilerinin alındığı” iddiası kesinlikle doğru değildir.

 

 

Sumotaş’ın iddiası: “Fiyatlarımızın diğer taşıma şirketlerinden yüzde 35 oranında fazla olduğu söylemi doğru değildir.”

 

PepsiCo’nun cevabı: Sumotaş fiyatlarının Batı Türkiye rayiçlerinden ortalama yüzde 35 daha yüksek olduğu doğrudur.

 

Sumotaş fiyatları, Batı Türkiye rayiçlerinden ortalama yüzde 35 yüksektir. Hatta bazı güzergahlarda bu fark yüzde 100’e kadar çıkmaktadır. Sumotaş Yönetimi ile görüşmeleri yürüten PepsiCo Avrupa Merkez Yönetimi, Batı Türkiye’de yaptırdığı piyasa araştırmaları sonucunda, PepsiCo merkezinin bütün dünyada uygulattığının aksine hiç ihale açılmadan 18 senedir iş verilen Sumotaş’ın fiyatlarının, serbest piyasa fiyatlarına nazaran, ortalamada yüzde 35 daha pahalı olduğunu tesbit etmiştir. Tarsus fabrikamızın taşıma fiyatlarıyla karşılaştırıldığında ise, Sumotaş’ın ortalamada yüzde 65 daha pahalı olduğu görülmektedir. Sumotaş’ın uyguladığı “kamyon + römork = kamyon fiyatı X 2” uygulaması Türkiye’de tekdir.

Rekabetçi fiyatlar kamuda da gördüğümüz gibi ihale usulü ile sağlanabilmektedir. Sumotaş da dilediği takdirde olası bir ihaleye katılabilir. Ancak Sumotaş Yönetimi, Anayasamızın koruduğu temel haklardan biri olan serbest ticaret ve sözleşme yapma özgürlüğü kuralı aksine, ihale açılmasına karşıdır. Bu duruş aynı zamanda Rekabet Hukuku’na da aykırılık teşkil etmektedir.

 

 

Sumotaş’ın iddiası: “Araçlarımızın taşıma kapasitelerinin yüzde 20 fazla olduğunu söylemiyorlar.”

 

PepsiCo’nun cevabı: Fiyat karşılaştırması “m3/km” bazında yapılmıştır, dolayısıyla araç kapasitelerini göz önüne almaktadır. 

 

Piyasa araştırmaları sonrasında yapılan fiyat karşılaştırması “m3/km” bazında yapılmış olup, iddia edilen “yüzde 20 fazla taşıma kapasitesi” fiyat değerlendirmesine dahil edilmiştir. Sumotaş fiyatlarının yüzde 35 yüksek olduğu kesin bir doğrudur.

 

 

Sumotaş’ın iddiası: “Yüzde 7 değil, yüzde 20 oranında bir indirim teklif edildi.”

 

PepsiCo’nun cevabı: Rekabetçi piyasa fiyatlarına gelinmesi ancak ilk yıl indirim yapılmasıyla sağlanabileceğinden, ilk yıl yapılan indirim önem arz etmektedir. Sumotaş’ın son teklifi ilk sene için sadece yüzde 7’dir.

 

Piyasa araştırmalarının sonuçlarını değerlendiren PepsiCo Avrupa Merkez Yönetimi, Sumotaş Yönetimi'nden, yüzde 26’lık bir indirimi, hemen fiyatlara yansıtılmak üzere talep etmiştir. Sumotaş Yönetimi, cevap olarak, sözleşmeyi 5+2 ya da 10 yıllık yapmak istediklerini, ilk sene ortalamada yüzde 7 indirim uygulayacaklarını, sonraki her sene yüzde 3 ila yüzde 3,5 ek indirim yansıtarak, 5 sene sonunda toplam yüzde 20 indirim seviyesine geleceklerini iletmiştir. Ancak, PepsiCo satın alma politikaları gereği, 5+ senelik uzun vadeli sözleşmeler yapmanın mümkün olmadığı Sumotaş Yönetimi'ne ilk görüşmeden itibaren defalarca iletilmiştir.

 

 

Sumotaş’ın iddiası: “Sorunu masada bitirmek istiyoruz. İşin en acı verici tarafı ise tüm görüşme taleplerimiz (Türk yönetim tarafından) geri çevrildi”

 

PepsiCo’nun cevabı: Şirketimiz görüşme masasından hiç kalkmamıştır, yapılan teklife cevap beklerken, basına yaptığı açıklamalardaki asılsız iddiaları ile Sumotaş Yönetimi görüşmeleri sonlandırmıştır. PepsiCo Yönetimi Sumotaş’ın basın yolu ile çağrı yapmasına gerek duymaksızın, konunun çözüme kavuşması için her zaman iletişime açıktır.

 

Avrupa Merkez Satın Alma tarafından yapılan denetimde, Türk yönetiminin Suadiye’de nakliye işini ihalesiz olarak vermiş olduğu Sumotaş’a son 6 senedir 25.8 Milyon TL piyasa rayiçleri üzerinde ödeme yaptığı ortaya konulmuştur. PepsiCo satın alma politikalarına aykırı olan bu duruma izin vermiş olduğu için, Türk yönetimi karar sürecinin dışında tutulmaktadır. Türk yönetimi, bütün iyi niyetli çabasıyla, hemen ihale açmak yerine Sumotaş Yönetimi’ne piyasa koşullarına inmek üzere fırsat verme konusunda, Avrupa yönetimini ikna etmiştir.

 

Bu süreçte Avrupa Merkez Yönetimi'nin yetkileri ile Sumotaş Yönetimi bir araya getirilmiş, teknik çalışmalar yapılmıştır. Sumotaş Yönetimi, fahiş fiyatlara rağmen, ilk sene beklentinin çok altında (yüzde 7) indirim önermektedir. Ayrıca PepsiCo satın alma politikası gereği, nakliye alanında uzun vadeli sözleşmelerin yapılmadığı defalarca anlatılmasına rağmen, uzun süreli sözleşme ısrarlarında devam etmektedir. Sumotaş görüşmeleri bu şekilde düğüm noktasına getirmiş, ardından, organize bir basın kampanyasıyla, Frito Lay’ı karalamaya, yalan yanlış bilgiler ve demagoji ile halkı kışkırtmaya başlamıştır. PepsiCo’nun Sumotaş ile işbirliğine devam etmek için asgari beklentileri gayet nettir. Bu beklentiler 2 aylık oyalama süreci sonunda Sumotaş Yönetimi tarafından kabul edilmemiştir. Bu noktada, Avrupa Merkez Yönetimi, Suadiye fabrika taşıma maliyetlerini piyasa seviyesine çekmek için başka yöntemler üzerinde çalışmaktadır.   

 

 

Sumotaş’ın iddiası: “Frito Lay, Sumotaş’ın öz kaynaklarının dışına çıkarak taşeron haline gelmesini istiyor.”

 

PepsiCo’nun cevabı: PepsiCo, aldığı hizmetlerin serbest piyasa maliyetlerinde olmasından başka hiçbir amaç gütmemektedir.

 

PepsiCo, tüm dünyada olduğu gibi, Türkiye’de de aldığı hizmetlerin serbest piyasa maliyetlerinde olmasından başka bir amaç gütmemektedir. Gerçek olan, Sumotaş Yönetimi'nin, tekelci yapısını devam ettirmek istediğidir. Sumotaş Yönetimi, senelerdir, Frito Lay Suadiye nakliye işinde kurmuş olduğu tekelci yapıya dayanarak, verimsizliğinin bedelini fiyatlarına yansıtmış, ulusal arenada rekabet edebilmek için gerekli olan adımları atmamıştır. Sumotaş’ı “Bölgesinde örnek taşıma kooperatifi” ilan eden yönetim, piyasanın çok üstündeki fiyatların sebebini bugüne kadar anlatamamıştır.  

 

 

 

Sumotaş’ın iddiası: “2006 yılından bu yana araçlarımızı modernleştirmek istiyoruz ancak bu her fırsatta engelleniyor”, “Fabrika yönetiminin ilk oturumlarda istediği gibi kamyonları tır haline getirmeye hazırız”, “Gerekli yatırımları yapmak istediğimizi bildirdik.”

 

PepsiCo’nun cevabı: Sumotaş’ın filo seçiminde karar ve insiyatifi yüzde 100 kendisine aittir. 

 

PepsiCo, senelerdir rekabetçi fiyatlar ile çalışmayı talep etmektedir. Bunun için de Sumotaş Yönetimi'ne gerekli lojistik uzman desteğini vermeye hazır olduğunu açıkça belirtmiştir. Sumotaş Yönetimi, 2009 yılında ilan ettikleri ve halen internet sitelerinde var olan beyanlarına göre şirketleşeceklerine, filoyu yenileyeceklerine, yeniden yapılanacaklarına ve verimlilik çalışmaları yapacaklarına dair söz verdiği halde bunların hiçbirini yerine getirmemiştir.

Araçların modernleştirilmesini engellemeyi bırakın, PepsiCo’nun her yıl ortalama 4 Milyon TL’den fazla ödediği parayla yüzlerce tır alınır, onlarca şirket kurulurdu. Sumotaş’a son 6 yılda fazladan ödenen 25.8 milyon TL ile ne yapıldığını Suadiye halkının, emekçi şoförünün, ailelerinin ve basının sorgulamasını istiyoruz.

 

 

Sumotaş’ın iddiası: “Sumotaş’a kavgacı diyorlar.”

 

PepsiCo’nun cevabı: Sumotaş Yönetimi, pek çok kez Frito Lay organizasyonunu tehdit ederek, baskılarla tekelci düzenini korumaya çalışmıştır. 

 

Geçmişte Sumotaş Yönetimi, pek çok kez Frito Lay organizasyonunu tehdit etmiş, baskılarla tekelci düzenini korumaya çalışmıştır. En son, geçtiğimiz Ocak ayında fabrikaya yanlış indirme yapan bir kamyonun yoluna devam etmesi için yapılan çalışmalar sırasında Sumotaş Yönetimi'nden Frito Lay’e üçüncü sahış kamyonunun fabrikadan çıkartılmayacağı konusunda gelen tehditler bardağı taşıran son damla olmuştur.

Sumotaş Yönetimi, geçmişte olduğu gibi bugün de her türlü anlaşmazlığı tehdit ile işverenini korkutarak, tek taraflı olarak çözmeye çalışmaktadır. Bu tehditlerin etkisini arttırmak ve halkı kışkırtmak için medyayı kullanmaktan da geri durmamaktadır. Son günlerde Sumotaş Yönetimi'nin verdiği bütün gazete demeçlerinde tehdit ve şantaj dolu söylemler görülmektedir. 9 Nisan tarihinde yapmış oldukları basın toplantısı sırasında söylendiğini basından takip etmiş olduğumuz aşağıdaki sözlerin yine tehdit dolu olduğu aşikardır:

 

*  “Amerikalı’nın hesabı Suadiye’de tutmaz.”

*  “Söz biterse ne olur tahmin bile etmek istemiyoruz.”

*  “Gelsinler masaya otursunlar. Yoksa cezaları idam. Gerekirse Frito Lay’ı yıkar, yakarız.”

Ayrıca 11.04.2012 tarihli Sumotaş Yönetim Kurulu’nun yayınlattığı basın açıklamasında,

“...bu kaosdan çıkmanın yolu yoktur. Bunun dışında oluşabilecek her durumun sorumlusu uyarılarımızı dikkate almayan Frito Lay yöneticileri olacaktır” cümlesi dahi kendi içinde tehdit içeriklidir.

 

 

Sumotaş’ın iddiası: “Kamyonumuz gittiği yerde üç gün kalıyor ama bekleme parası verilmiyor.”

 

PepsiCo’nun cevabı: Sözleşme gereği 24 saatten fazla sürede boşaltılmayan her yük için bekleme ücreti ödenmiştir.

 

Bu iddia da gerçeği yansıtmamaktadır. Sözleşme gereği Frito Lay 24 saatten fazla bir sürede boşaltılmayan her yük için Sumotaş’a bekleme ücreti ödemektedir. Bu miktarın kuruşu kuruşuna ödendiğine dair faturalar ve ödeme kayıtları, Frito Lay’de de, Sumotaş kayıtlarında da mevcuttur.

 

 

Sumotaş’ın iddiası: “Aylardır tüm hesapları çok bilimsel bir şekilde iyi bir ekiple yapıyoruz.”

 

PepsiCo’nun cevabı: Sumotaş'ın yaptığı hesaplar asılsız varsayımlara dayandırılarak yapılmaktadır.

 

Bugüne kadar PepsiCo ile paylaşılan sunumlarda Frito Lay Suadiye fabrika çalışma sistemi ve iş akışı ile ilgili ciddi varsayım hataları olduğu Sumotaş Yönetimi'ne bildirilmiştir. Buna rağmen gerekli düzeltilmelerin yapılmamış olduğu bir sonraki sunumlarda üzülerek gözlemlenmiştir. PepsiCo olarak endişemiz, yanlış varsayımlarla yapılan hesapların, Sumotaş üyelerini ileride zarara sokacak kararların alınmasına sebebiyet verecek olmasıdır.

 

 

Sumotaş’ın iddiası: “Biz Frito Lay’e gelin birlikte bir çalışma grubu kurup tüm süreci detayları ile ortaya koyalım dedik, ama bizi dinlemediler.”

 

PepsiCo’nun cevabı: PepsiCo’nun en üst seviyedeki yöneticileri çalışma gruplarında Sumotaş Yönetimi ile çalıştı ve bu süreçte global bilgi birikimini paylaştı.

 

PepsiCo, Sumotaş ile çalışma gruplarında üst düzey yönetici seviyesinde yer almıştır. Bu sürecin verimsiz geçmesi Sumotaş'ın ısrarla PepsiCo’nun değişen çalışma sistemlerini senelerdir olduğu gibi dikkate

almamasından ve eski düzeni devam ettirme isteğinden kaynaklanmaktadır. PepsiCo, vizyonunu Sumotaş Yönetimi ile bir çalışma ortağı olarak paylaşmıştır. Fakat Sumotaş Yönetimi kendi ajandasını gerçekleştirmek için toplantılarda konuşulan konuları ve paylaşılan verileri görmezden gelmiştir. Endişemiz, Sumotaş üyelerinin bu vizyondan ve çalışmalardan habersiz olmalarıdır.

 

18 senedir, tekelci bir yapı ile fahiş fiyatları dayatan Sumotaş Yönetimi, serbest piyasa ve rekabet kurallarına aykırı bu tutumla, başta Sayın Başbakanımız olmak üzere Hükümetimizin vizyonuna açıkça karşı çıkmakta ve ülkemizin kalkınmasının ve yeni yatırımların önünü kendi haksız çıkarları için kapatmaya çalışmaktadır. Sumotaş ihaleye çıkmamızı ve Anayasal hakkımız olan serbest ticaretimizi engellemeye çalışmaktadır. Nasıl kamu yöneticileri, kendi sorumluluk alanlarında ihalesiz iş veremiyorlarsa, PepsiCo’nun da tüm tedarikçilere eşit davranmak için ihale açmasının en doğal hakkı ve sorumluluğu olduğu aşikardır.

 

Biz Suadiye halkını ve Sumotaş çalışanlarını Sumotaş Yönetimi’nden ayrı tutuyoruz. Sumotaş Yönetimi bize farklı, basına farklı konuşmaktadır. Şirketimiz konuyu masada çözmeyi tercih etmekte, ancak son 2 aydır Sumotaş bu konuda çözüm üretme adına samimi bir tutum sergilememiştir.

Sumotaş Yönetimi’nin uyguladığı hatalı stratejiler ile Sumotaş, rekabetçi olmayan bir kooperatif haline getirilmiştir. Sumotaş Yönetimi’nin yapması gereken, ulusal arenada diğer lojistik firmaları ile rekabet edebileceği duruma gelmek yönünde gelişmeye odaklanmaktır. Bu durumda kooperatif üyelerinin ve Suadiye halkının daha kazançlı çıkacağına dair inancımızı kamuoyu ile paylaşıyoruz.